Viêm tai giữa ứ dịch

Viêm tai giữa ứ dịch

Viêm tai giữa ứ dịch hay gặp ở trẻ em, là một bệnh VTG màng nhĩ đóng kín, viêm mạn tính, tái diễn và thường có các đặc điểm sau:

- Ứ dịch mạn tính trong tai giữa, thanh dịch nhày, dịch lan tỏa ra các thông bào chũm, không có triệu chứng viêm cấp nào.

-  Là loại viêm vô khuẩn.

- Nghe kém dẫn truyền đơn thuần, lúc nặng, lúc nhẹ.

- Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, bệnh thường kéo dài xen kẽ với những giai đoạn tạm ổn định, bệnh viêm đi viêm lại nhiều lần, làm yếu màng nhĩ do bị tiêu hủy dần lớp collagen làm màng nhĩ nhũn dần. với áp lực âm trong hòm tai màng nhĩ  luôn luôn bị kéo vào trong, màng nhĩ dần dần sẽ bị dính vào những chỗ lồi của hòm tai và dính vào thành trong của hòm tai gây xẹp nhĩ. Hệ thống xương con bị cố định, nghe kém nặng dần. lúc này việc điều trị sẽ rất khó khăn. Cần phải trả lại khoang trống của hòm tai và sự hoạt động trở lại của hệ thống xương con. Ở giai đoạn muộn của bệnh hiện nay không có một phương pháp nào để điều trị tuyệt đối  đạt được kết quả này.

- Các triệu chứng của VTG ứ dịch rất thầm lặng, nên bệnh hay bị bỏ sót, ngày nay với nội soi và đo nhĩ lượng thì VTG ứ dịch đã được phát hiện nhiều.

-  VTG ứ dịch nếu không được điều trị nó sẽ gây nhiều di chứng nặng nề như suy giảm chức năng nghe, nhất là ở trẻ nhỏ đang thời kỳ tập nói, nó sẽ gây ảnh hưởng đến hình thành ngôn ngữ và sẽ chậm nói hoặc không nói được. ở trẻ lớn hơn sẽ ảnh hưởng giao tiếp, học tập của trẻ , vỳ vậy bệnh cần phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

-Nguyên nhân VTG ứ dịch thường  do viêm VA, do khối VA quá phát bít tắc chèn ép vào vòi nhĩ gây tắc vòi và một phần mủ đọng ở VA cũng làm tắc vòi nhĩ và gây VTG ứ dịch, viêm mũi xoang..v..v..

- Viêm tai giữa ứ dịch thường gặp ở trẻ em vì: trẻ em hay viêm VA, khối VA quá phát làm tắc lỗ vòi . mặt khác ở trẻ em vòi nhĩ vừa ngắn , vừa rộng, vừa nằm ngang hơn so với người lớn, vòi nhĩ chưa hoàn thiện nên hay bị dịch từ mũi họng tràn vào.

-Triệu chứng lâm sàng: các triệu chứng không rõ ràng, người ta còn gọi là viêm tai yên lặng ( silent otitis) hay gặp ở trẻ nhỏ, khi bị bệnh cha  mẹ không hay biết gì, không có biểu hiện rõ ràng là cháu bị bệnh. Trẻ thấy bứt dứt khó chụi trong tai, hay xờ tay lên tai, trẻ chậm nói, trẻ nghe kém, nếu nghe kém ở một bên tai thì rất khó phát hiện vì tai kia sẽ nghe bù. Nhưng khi nghe kém cả 2 bên tai, sẽ ảnh hưởng tiếp thu ngôn ngữ, ảnh hương giao tiếp, học tập của trẻ.

Khám tai thấy  sự di động màng nhĩ giảm hoặc mất. màng nhĩ mất bóng, dày hơn, có thể có dịch trong hòm tai. Màng nhĩ bị lõm vào trong. Đo thính lực có biểu hiện  nghe kém dẫn truyền. đo nhĩ lượng biểu hiện mất đỉnh nhọn mà đỉnh hình đồi và  lệch âm . nhĩ lượng là một phương pháp đánh giá khách quan và chính xác nhất . nếu bệnh để lâu nhĩ lượng có dạng nằm ngang , lúc này là biểu hiện của xẹp hòm nhĩ.

- Diễn biến của VTG ứ dịch:

VTG ứ dịch có thể tự khỏi trong trường hợp nhẹ, vòi nhĩ không bị tắc, không có lò viêm như VA, viêm mũi xoang. Nhưng bệnh rễ tái phát.

Sau điều trị bệnh khỏi, nhưng hình thành mảng vôi hóa màng nhĩ, hình thành xơ nhĩ.

Nghe kém ở trẻ ảnh hưởng hình thành ngôn ngữ, chậm nói hoặc không nói được nếu nghe kém nặng. trẻ lớn ảnh hưởng giao tiếp, học tập

Nếu không được điều trị bệnh tiến triển sang viêm tai keo, xẹp nhĩ và sau cùng sẽ hình thành khối cholesteatoma phá hủy xương chũm và nguy cơ biến chứng sọ não.

-Điều trị VTG ứ dịch: mục đích  là trả lại thông khí cho hòm tai, phục hồi sức nghe và điều trị nguyên nhân chống tái phát bệnh

Điều trị nội kho cho những trường hợp không tắc vòi: kháng sinh, corticoid, thuốc loãng   đờm, thuốc dị ứng

Điều trị ngoại khoa: những trường hợp tắc vòi nhĩ bắt buốc đặt ống thông khí hòm tai.

Điều trị nguyên nhân chống tái phát bệnh:  Nạo VA,  cắt amidan. Điều trị lò viêm vùng tai mũi họng.

                                                                                                                                                                    Bác sỹ cao cấp, BSCKII TMH : Nguyễn Ngọc Phấn