Hạt xơ dây thanh

Hạt xơ dây thanh

Hạt xơ dây thanh Là tổn thương dạng hạt xơ nhỏ, đối xứng vị trí 1/3 trước dây thanh hai bên, chân hạt xơ thường rộng. Vị trí tổn thương nằm 1/3 trước được coi là hậu quả của những “chấn thương” cọ sát 2 dây thanh vào nhau trong lúc phát âm. Khi có hạt xơ dây thanh sẽ làm người bệnh phát âm bị mệt và nặng nề, tình trạng giọng nói ngày càng khàn tiếng tăng lên , hay hụt hơi, nói gắng sức, có thể tức ngực khi nói.
Hạt xơ dây thanh thường xuất hiện ở bệnh nhân nữ trẻ hoặc nam ở độ tuổi vị thành niên. Hạt dây thanh cũng rất thường gặp ở những người có nghề nghiệp phải nói nhiều hoặc nói to như giáo viên, ca sĩ. Các nhà khoa học cũng thấy rằng có sự liên hệ trực tiếp giữa tần suất nói nhiều, tần số âm thanh với hạt xơ dây thanh.
ở những  tổn thương mép trong đối bên trên dây thanh ở bệnh nhân nam thì hầu như không phải là hạt xơ. Bất kỳ người bệnh nam có tổn thương trên cần phải được thăm khám kỹ trước khi kết luận hạt xơ dây thanh, Hạt dây thanh không phải là tổn thương dạng ung thư hay tiền ung thư mà là tổn thương lành tính. Nói chung, tổn thương dạng hạt đối bên mép trong dây thanh hai bên ở bệnh nhân trẻ tuổi thì phần lớn không phải là bệnh lý ác tính và thủ thuật sinh thiết làm giải phẩu bệnh là không cần thiết.

1. Triệu chứng hạt xơ dây thanh:

Thông thường hạt xơ dây thanh gây khàn tiếng. khàn là chủ yếu do hai dây thanh không khép kín khi phát âm, có thể dây thanh rung không đều khi phát âm, mức độ khàn tùy thuộc vào kích thước hạt xơ. Khàn tiếng tăng  khi có cảm lạnh hay có viêm mũi họng hoặc sau khi phải nói nhiều, sau khi hát.
Khi khám thấy hạt xơ mọc đối xứng hoặc gần đối xúng 2 bên. Kích thước hạt rất đa dạng trên từng bệnh nhân khác nhau. Hạt xơ thường có chân rộng và nhìn giống như một khối gắn lỏng lẻo trên mép dây thanh. Hạt xơ có màu giống với mép tự do dây thanh, đây là điểm khác biệt lớn để phân biệt polyp dây thanh với polyp dây thanh, polyp dây thanh thường có mầu đỏ sẫm hoặc đỏ hơn hẳn màu hồng nhạt của mép trong dây thanh. Hạt xơ không phát triển nhanh trong thời gian ngắn như polyp, nó hình thành  do cọ sát 2 mép dây thanh khi phát âm  lặp đi lặp lại nhiều lần.
Những tổn thương không đối xứng không phải là hạt xơ. Hạt xơ dây thanh phải có 2 tổn thương đối xứng nhau, kích thước tương đương nhau. Hai tổn thương không đối xứng cần tìm chẩn đoán khác hạt xơ : u  nang nước  hoặc polyp hoặc viêm kích ứng đối bên.

2. Điều trị hạt xơ dây thanh:

Kiêng nói là bước điều trị đầu tiên,  giọng sẽ giảm khàn do giảm phù nề, teo bớt hạt xơ nhưng dường như triệu chứng khàn không rút lui hẳn. Triệu chứng khàn có thể tăng dần ngọai trừ điều chỉnh tần suất và tần số giọng nói cho phù hợp không được nói nhiều , không nói to.
Thuốc kháng viêm giúp giảm  phù nề nhưng không thể giải quyết tận gốc triệu chứng khàn.
Luyện nói nhỏ là một trong số những phương pháp để điều trị hạt dây thanh. Mục đích  là giúp người cải thiện những thói quen  nói nhiều và nói to làm giảm chấn thương lên dây thanh, phương pháp này phải áp dung sớm khi hạt xơ mới có hặc sắp có.
Có một số quan niệm sai lầm về khi mắc hạt xơ dây thanh, đặc biệt là trong giới ca sĩ: khi có hạt dây thanh là sẽ mất hẳn giọng bình thường của họ, điều này đồng nghĩa họ phải bỏ nghề. Với phương pháp điều trị và điều chỉnh giọng nói hợp lý, hạt xơ không làm hỏng nghề nghiệp của người bệnh.
Hầu hết mọi trường hợp, hạt xơ đã xuất hiện trong thời gian dài, các phương pháp điều trị khác đã được lặp đi lặp lại nhiều lần nhưng triệu chứng giọng khàn vẫn không cải thiện, thủ thuật cắt Hạt xơ dây thanh sẽ giải quyết triệu chứng khàn giọng tận gốc.

BsCC,BsCKII TMH:  Nguyễn Ngọc Phấn